Światło pamięci dla bratanka Róży Luksemburg

Jerzy Edward Luxenburg, bratanek Róży Luksemburg, jest jedną z ofiar dokonanej 80 lat temu zbrodni katyńskiej. 

„Józio dostał chłopaka” – napisała 15 marca 1902 r. Róża Luksemburg w liście do swego partnera życiowego, a zarazem najbliższego współpracownika Leo Jogichesa. W ten sposób powiadomiła go o urodzeniu Jerzego Edwarda Luxenburga, drugiego dziecka jej brata Józefa Luxenburga. W liście z 14 marca 1910 r. Róża Luksemburg sugerowała byłemu już partnerowi, by wysłał prezent jej bratankowi, przypominając: „Urodziny Edziunia były dziś, 14-go”.

Luxenburg Jerzy24_jpg
Indeks Jerzego Edwarda Luxenburga

Matka Jerzego Edwarda Luxenburga, Eugenia, pochodziła ze znanej warszawskiej rodziny Lindenfeldów. Ojciec, Józef Luxenburg, ukończył medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, był cenionym lekarzem internistą, przez wiele lat pracował jako ordynator w Szpitalu Starozakonnych na Czystem (obecnym Szpitalu Wolskim w Warszawie). W 1915 r. Jerzy Edward wyjechał wraz z powołanym przez władze rosyjskie do służby wojskowej ojcem do Moskwy, a stamtąd do Dorpatu (Tartu). W lipcu 1918 r. razem wrócili do Warszawy. Tu Jerzy Edward zdał w 1920 r. maturę. Wkrótce potem, 24 lipca, zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-radzieckiej, służył w kompanii sanitarnej szpitala twierdzy Modlin. Zdemobilizowany 31 października 1920 r. podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je w 1926 r., otrzymując stopień doktora medycyny. Po studiach pracował jako asystent w Zakładzie Anatomii Patologicznej Szpitala Starozakonnych. W 1933 r. – po pobycie w Wiedniu – ograniczył swą specjalność z chirurgii ogólnej do chirurgii stomatologicznej. Pracował w Akademii Stomatologicznej w Warszawie, prowadził także prywatną praktykę lekarską.

Luxenburg Jerzy10_jpg
Zaświadczenie o ochotniczej służbie Jerzego Edwarda Luxenburga w Wojsku Polskim

W latach 1927-1928 Jerzy Edward odbył przeszkolenie wojskowe w ramach Szkoły Podchorążych Rezerwy, w 1931 r. został mianowany na podporucznika. Zmobilizowany w związku z agresją hitlerowską trafił do niewoli radzieckiej, został umieszczony w obozie w Kozielsku.

katyn_3jpg
Fragment tablicy z nazwiskami ofiar zbrodni katyńskiej
w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie

W czasie międzynarodowej konferencji Katyń Pro Memoria zorganizowanej 5 marca w Warszawie – w obecności wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego – uruchomiono portal internetowy umożliwiający m.in. złożenie hołdu każdej z 4415 ofiar zamordowanych w lesie katyńskim poprzez zapalenie przy jej nazwisku symbolicznego znicza. Znajduje się tu także bratanek Róży Luksemburg. W jego krótkim biogramie napisano: „ur. 1902 w Warszawie, s. Józefa i Eugenii. Porucznik rezerwy. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył specjalizację chirurg stomatolog w Wiedniu. Pracował w Akademii Stomatologicznej w Warszawie. Jeniec obozu kozielskiego. Rozstrzelany 20-22.04. 1940”. (red.)


fot. Fundacja im. Róży Luksemburg, Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego